วันที่ 30 ธันวาคม 2568 สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้ประจำจังหวัดพะเยา เข้าร่วมจัดแสดงนิทรรศการ “ขนมไทยโบราณหายาก – Sweet Heritage” ภายในงาน Amazing Thailand Payao Countdown Flora Fest 2026 นำเสนอเรื่องราว วิถีวัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่นล้านนา ผ่านขนมไทยพื้นบ้านที่กำลังเลือนหาย พร้อมกิจกรรมสาธิตการทำขนม การส่งเสริมการอ่านเชิงอาชีพ และการจำหน่ายผลิตผลจากชุมชนบนพื้นที่สูง โดยมีประชาชนและนักท่องเที่ยวให้ความสนใจร่วมชมและทดลองทำขนมอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งวัน
บูธนิทรรศการในครั้งนี้ประกอบด้วยผลงานจากสำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้ระดับอำเภอทั้ง 3 แห่ง ได้แก่ อำเภอปง แม่ใจ และภูกามยาว ซึ่งร่วมกันนำเสนออัตลักษณ์ของแต่ละพื้นที่ผ่านขนมพื้นบ้านที่สอดแทรกเรื่องราว วัตถุดิบ วิถีชีวิต และความเชื่อของชุมชน มีรายละเอียด ดังนี้
• สกร.ระดับอำเภอปง นำเสนอบูธนิทรรศการ “ขนมอั่วน้ำอ้อย” ขนมพื้นบ้านล้านนาที่ใช้น้ำอ้อยคั้นสดจากธรรมชาติให้ความหวานแทนน้ำตาล เป็นสัญลักษณ์ของการใช้วัตถุดิบอย่างคุ้มค่าและเรียบง่ายตามวิถีท้องถิ่น พร้อมเปิดสาธิตการทำขนมและให้ประชาชนร่วมทดลองทำจริง เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่นำไปต่อยอดอาชีพได้อย่างเป็นรูปธรรม นอกจากนั้นยังร่วมจำหน่ายสินค้าชุมชนจากศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บ้านสันติสุข ได้แก่ น้ำผึ้งป่าจากดอกไม้หลายชนิดที่ไม่ผ่านการปรุงแต่ง และลูกชิดป่าจากผลไม้พื้นถิ่น ซึ่งสะท้อนการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างรู้คุณค่าควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ป่าและสร้างรายได้แก่คนในชุมชน
• สกร.ระดับอำเภอแม่ใจ นำเสนอบูธนิทรรศการ การถ่ายทอดเรื่องราวของ “ข้าวต้มหัวหงอก” ขนมไทยที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น ทำจากข้าวเหนียวสอดไส้หวานห่อด้วยใบตอง และเต็มไปด้วยความทรงจำแห่งความผูกพันของผู้คนในพื้นที่ นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมส่งเสริมการอ่านผ่านสื่อเกี่ยวกับการทำขนม ทั้งใบความรู้ สูตร วิดีโอ ขั้นตอน และประวัติความเป็นมา เพื่อให้ผู้เข้าร่วมสามารถฝึกทักษะการอ่าน คิดวิเคราะห์ และนำข้อมูลไปลงมือปฏิบัติได้จริง ซึ่งเป็นการบูรณาการการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับแนวคิด “อ่าน–ทำ–สร้างรายได้”
• สกร.ระดับอำเภอภูกามยาว นำเสนอบูธนิทรรศการ การสาธิต “ขนมเกลือ” ขนมพื้นบ้านที่สะท้อนแนวคิดความพอประมาณของชุมชน ซึ่งมีรสชาติหวานมันกลมกล่อมตัดด้วยความเค็มเพียงเล็กน้อย เน้นวัตถุดิบใกล้ตัวที่ให้รสชาติจริงตามธรรมชาติ พร้อมกิจกรรมส่งเสริมการอ่านเชิงอาชีพในรูปแบบเดียวกัน เพื่อให้ประชาชนได้เรียนรู้ทั้งข้อมูลและทักษะจากประสบการณ์ตรงจากปราชญ์ชาวบ้าน
นิทรรศการ “Sweet Heritage” ของ สกร. พะเยา ในครั้งนี้ ไม่เพียงเป็นการนำเสนอขนมเพียงเพื่อให้ลิ้มรส แต่คือการถ่ายทอดภูมิปัญญา วิถีชุมชน และเรื่องราวเบื้องหลังอาหารพื้นบ้านที่เป็นรากฐานของอัตลักษณ์ท้องถิ่น เป็นสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น (Local Wisdom) ที่เกิดจากการสั่งสมประสบการณ์ แก้ปัญหาชีวิต และนำมาพัฒนาปรับปรุงให้เกิดประโยชน์ในปัจจุบันได้อย่างมีคุณภาพ สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้นั้นๆ ให้คนรุ่นหลังเรียนรู้และนำไปใช้ในชีวิตจริงได้ ขณะเดียวกันยังเป็นกลไกสำคัญที่ช่วยสร้างพื้นที่เรียนรู้สำหรับประชาชนทุกช่วงวัย เปิดโอกาสให้เกิดทักษะอาชีพ สร้างรายได้ และปลูกความภูมิใจในมรดกภูมิปัญญาท้องถิ่นของจังหวัดพะเยาอย่างแท้จริง
สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้ประจำจังหวัดพะเยา ขอขอบคุณทุกภาคีเครือข่าย หน่วยงานในพื้นที่ ครู ศูนย์การเรียนรู้ และชุมชนบนดอยที่ร่วมกันขับเคลื่อนการเรียนรู้แบบมีชีวิต เพื่อให้ภูมิปัญญาท้องถิ่นคงอยู่และส่งต่อคุณค่าจากรุ่นสู่รุ่นต่อไป
